Paumié-bes
Chamaerops humilis
Arecaceae Palmae
Autre noum : Doum.
Noms en français : Palmier nain, Doum.
Descripcioun :Aquéu paumié s'èi bèn naturalisa (bessai dóu païs proche Vilafranco ?) dins li roucaio e la sablo en ribo de mar. Li fueio soun tipicamen en ventau (fotò) e pourtado pèr de pecou cubert d'aspreta. Fai d'enflourejado en paumo longo de 20 à 50 cm. Li fru fan de 1 à 2 cm.
Usanço :Li bourroun soun esta manja di tèms de carestié en Sardègno e en Africo de l'uba.
Port : Aubret
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chamaerops
Famiho : Arecaceae
Famiho classico : Palmae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 20 à 50 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Mars à mai
Liò : Roucaio
- Sablo
Estànci : Termoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Chamaerops humilis L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753